Sejarah Singket Sajak Sunda

Sejarah Singket Sajak Sunda

            Assalamualaikum Warohmatullohi Wabarokatuh.. SAMPURASUN.. Alhamdullillah tiasa tepang deui sareng simkuring, Kumaha daramang ? Dina danget ieu simkuring badé Ngajéntrékeun sejarah singket sajak Bahasa Sunda anu tos ku simkuring rangkum ti wikipédia Bahasa Sunda.. Sing mangpaat :-)

Sajak Sunda nyaéta wangun puisi ugeran anu bahasana teu pati kauger. Sajak Sunda gelar dina sabudeureun tahun 1950, ti taun 1946 kénéh geus aya nu nulis dina wangun sajak, nyaéta Kis WS. Saméméh dibukukeun sajak sok dimuat heula dina sawatara media massa saperti majalah jeung surat kabar. Sawatara majalah jeung surat kabar basa Sunda anu sok remen ngamuatkeun sajak Sunda téh diantarana ; Sipatuhan, Warga, Sunda Kujang, Kiwari, Sari, Langensari, Hanjuang, Manglé, Galura, jrrd. Buku kumpulan sajak nu munggaran terbit nyaéta Lalaki di Tegalpati karya Sajudi (1963). Kabéhdieunakeun dituturkeun ku kumpulan sajak lianna, saperti Ombak Laut Kidul Karya Rachmat M Sas Karana (1966), Jante Arkidam  karya Surachman R.M (1967), Tepung di Bandung karya Rachmat M Sas Karana (1972), Katiga karya Yayat Hendayana (1975), Nu ngarongéap Mangsa Surup karya Eddy D Iskandar(1978), Jrrd. Dina mangsa mimiti gelarna sajak Sunda, anu ditaratas ku Kis WS dina taun 1946 waktu anjeunna ngajapapang dina ranjang SR Cideres Majaléngka, timbul réaksi anu henteu satujueun kana wangun sajak, da cenah anu asli puisi Sunda mah  ngan Dangding Wungkul. Harita loba polémik pro kontra antara sastrawan kolot jeung sastrawan ngora anu nolak jeung merjuangkeun hak sajak Sunda. Tapi nyatana na mah nepi kakiwari sajak Sunda beuki berkembang, dina kurikulum ogé aya matéri ngeunaan Sajak Sunda.

Salah sahiji sajak Sunda karya Kis WS nyaéta Ilangna Mustika

ILANGNA MUSTIKA
Kis. Ws.

lebah ieu puseur bumi
nu kamari gonjing ku lini
ayeuna ngaplak sagara motah
tineung mumbul séah ngagalura

jerit aral diajam maratan méga
kalah mendal neunggar cakrawala
aya pamayang kaalungkeun ka basisir
rubuh bari teu kendat kukubuk
ka nu nyiptakeun laut

angin lirih dina seta-seta dikir
ngendat sakedep lacak nu ilang:
beurang teu aya nu langgeng
peuting teu saendeng-endeng
ngarusapan ngagerihan kuma' urang

di teluk liuh.
subuh parahu balabuh
ki pamayang ayem ngaharéwos alon:
beurang-peuting anu urang
sagala-gala keur urang
ayeuna kula narima
sakabehna!

Cideres, Juli 1946
------------------------
Ciamis, 20 Pebruari 1986

            Tah éta salah sahiji karya Kis WS dina sajak Bahasa Sunda, Dina Sajak Sunda aya sababaraha unsur anu kudu diperhatikeun nalika urang nyieun sajak sunda nyaéta :

1. Pikiran, Maksudna dina nyieun sajak urang kudu boga pamikiran ngeunaan sajak nu rék dijieun teu sagawayah conto na rék nyieun sajak kiritis urang kudu boga pamikiran anu kritis élmu pangaweruh ngeunaan kritis geus jembar

2.      Rasa, maksudna rasa nyaéta eusi haté urang dina éta sajak kumaha lamun sedih nya sedih, lamun gumbira kudu gumbira ulah nepika rasa sedih tapi dina sajakna digambarkeun gumbira

3.      Gaya, biasana gaya nu dimaksud nyaéta gaya basa

4.      Maksud atawa amanah, Nyaéta tujuan urang nyieun sajak bisa waé ngungkapkeun eusi haté, nyindiran pamaréntah lamun dina sajak kritik, atawa naon baé. Dina sajak ogé pasti aya amanah sok sanajan teu ditulis langsung tapi sok tersirat dina kecap-kecapna.

5.      Diksi, nyaéta pamilihan kata dina nyieun sajak.  Conto na : angin lirih dina seta-seta dikir

Ieu dihandap aya salah sahiji conto Sajak Sunda

KIWARI

Sandi P

Laun-laun cai ngeclak

Dapuran awi geus kur tungulna

Ngoréjat sihoréng tina lamunan

Waas kiwari hirup sorangan

Duriat nu meungkeut haté

Nu megatan lalampahan

Kaimpi-impi kabayang-bayang

Baheula keur hirup duduaan

Kiwari ukur sésana

Nyukcruk kana rasa

Anjeunna geus teu aya

Duh bébéndé iraha panggih deui

Margaasih, September 2016

Mung sakitu baé anu tiasa kusimkuring didugikeun hapunten boh bilih seeur kakirangan sareng kalepatan, mangga upami badé masihan kritik atanapi nyanggah ka tutulisan simkuring caturkeun baé dina kolom koméntar Inysaalloh kusimkuring ditampi kanggo bahan évaluasi kapayunna. Hapunten anu kasuhun, Wassalamu’alaikum warohmatullohi wabarokatuh..